dictum

dictum

dictum, ī, n. (dictus, a, um), das Gesagte, Ausgesprochene, die Äußerung, das Wort, I) im allg.: dictum amarum, Amm.: dictum sapienti sat est, Ter.: nullum meum dictum, non modo factum, intercessit, quod etc., Cic.: ob dictum capite et fortunā oppugnari, Metell. in Cic. ep.: dicta cum factis componere, Sall.: dicta testium, Aussagen der Zeugen, Cic.: dicto citius, s. 1. citō. – Plur. = verba, oratio, zB. breve aliquod dictum = ἀπόφθεγμα, Gedenkspruch, Cic.: u. so breviter et commode dicta = ἀποφθέγματα, Cic.: facete dictca = ἀποφθέγματα, Cic.: dicta tristia, Klagen, Ov.: dicta non falsa, nicht unwahre Gerüchte, Ov.: haec ubi dicta dedit, als er dies gesagt hatte, Verg. u. Liv. (s. Drak. Liv. 7, 33, 11): edidit talia dicta, ließ sich also vernehmen, Ov.: mutua dicta reddere, sich unterreden, Liv.: dictis alqm compellare, castigare, Verg.: dictis suis differre alqm, durch Schmähungen, Plaut.: iocosa dicta in adversarios iactare, Liv.: probrosis in se dictis arridere, Sen.: istaec dicta dicere, Plaut. trin. 77: multa ego possum docta dicta quamvis facunde loqui, ibid. 380 (dazu Brix): res dicta secuta est, gesagt, getan! Ov. met. 4, 549: u. so nec dicta res morata, Iustin. 2, 2, 13. – so auch dicta poet. = libri, Prop. 4, 1, 61. – II) insbes.: A) der Spruch, Ausspruch, die Sentenz, 1) übh.: dicta aurea, Lucr.: Catonis est dictum, Cic.: u. eines Orakels, dicta tristia, Verg. – 2) prägn., a) das Witzwort, der witzige Einfall, arcessitum, gesuchter Einfall, -Witz, Cic.: dicta dicere in alqm (wie λόγον λέγειν), Cic.: dico unum ridiculum dictum de dictis melioribus, Plaut. – b) das Schimpfwort, quae sunt dicta in stulto, caudex, stipes etc., Ter. heaut. 877: dicta in alqm ingerere, Plaut. asin. 927. – B) das Wort, der Ausspruch = der Befehl, contra dictum suum, Liv.: dicto parēre, Liv.: dicto audientem esse, s. audiono. II, B, a, δ (Bd. I. s. 717): dicta peragere, Ov. – C) das gegebene Wort = die gegebene Versicherung, das Versprechen, Nep. Milt. 2, 5: confirmat dictis, Furius bei Macr. sat. 6, 1, 34. – D) das Wort = die Beredsamkeit, nec dicti studiosus quisquam erat ante hunc, Enn. ann. 216.


http://www.zeno.org/Georges-1913. 1806–1895.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • dictum — dic·tum / dik təm/ n pl dic·ta / tə/ [Latin, utterance, from neuter of dictus, past participle of dicere to say]: a view expressed by a judge in an opinion on a point not necessarily arising from or involved in a case or necessary for determining …   Law dictionary

  • Dictum — (lat.), 1) Spruch, Ausspruch, Bonmot, Sprüchwort; 2) Grundsatz; so: Dictum de omni (D. de exemplo) et nullo (D. de diverso), logischer Grundsatz, der vollständig so lautet: Was der Gattung zukommt od. widerspricht, kommt zu od. widerspricht auch… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Dictum — (latin, Flertal dicia), udsagn, ord; dictum biblicum, bibelsprog; dictum classicum, hovedsted, vigtigste udtalelse om en ting; dicta probantia, bevissteder (især bibelske); dicta septem sapientium, de 7 vises ord; dictus, nævnt, ovennævnt; dicto… …   Danske encyklopædi

  • dictum — ⇒DICTUM, subst. masc. Vx. ,,Dispositif d un jugement, d un arrêt; cette partie d un jugement, d un arrêt qui contient ce que le juge prononce et ordonne (Ac. 1798 1878).Le dictum d une sentence, d un arrêt (Ac. 1798 1878). Rem. Ac. 1878 note que… …   Encyclopédie Universelle

  • dictum — DICTUM. s. m. Mot emprunté du Latin. Le dispositif d une Sentence, d un Arrêt, cette partie d une Sentence ou d un Arrêt qui contient ce que le Juge prononce et ordonne. Le dictum d une Sentence, d un Arrêt …   Dictionnaire de l'Académie Française 1798

  • dictum — (n.) 1660s, from L. dictum thing said (a saying, bon mot, prophecy, etc.), an order, command, neuter of dictus, pp. of dicere say (see DICTION (Cf. diction)). In legal use, a judge s expression of opinion which is not the formal resolution of a… …   Etymology dictionary

  • dictum — [n1] saying; proverb adage, aphorism, apothegm, axiom, brocard, gnome, maxim, moral, motto, precept, rule, saw, truism; concepts 278,689 dictum [n2] decree, pronouncement affirmation, assertion, command, declaration, dictate, edict, fiat, order;… …   New thesaurus

  • dictum — Dictum. s. m. Dispositif, cette partie d une sentence ou d un arrest, qui contient ce que le Juge prononce & ordonne. Le dictum d une sentence, d un arrest …   Dictionnaire de l'Académie française

  • Dictum — Dic tum, n.; pl. L. {Dicta}, E. {Dictums}. [L., neuter of dictus, p. p. of dicere to say. See {Diction}, and cf. {Ditto}.] 1. An authoritative statement; a dogmatic saying; an apothegm. [1913 Webster] A class of critical dicta everywhere current …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Dictum — (lat., Mehrzahl dicta), Spruch, Ausspruch, Wort; d. biblicum, Bibelspruch; d. classicum, Hauptstelle, Hauptspruch; dicta probantia, Beweissprüche, Beweisstellen, besonders biblische, worauf sich ein Glaubenssatz gründet, oder woraus er… …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Dictum — (lat.), Spruch, Ausspruch, Sprichwort …   Kleines Konversations-Lexikon

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”