saxum

saxum

saxum, ī, n. (zu seco, vgl. ahd. sahs, Steinmasse), der Felsblock, das Felsstück, der Felsstein, große Stein, I) eig.: A) der Fels, 1) im allg.: saxo undique absciso rupes, Felsen, die von rings scharf abgeschnittenen Steinmassen gebildet sind, Liv.: saxa latentia, Klippen, Verg.: saxa cautesque, Apul.: summis saxis fixus asperis, Enn. tr. fr.: angustior rupes atque ita rectis saxis, ut etc., Liv.: saxum vivum, natürlicher Felsen, Tac.: im Bilde, quasi murenula inter definitionum saxa prolaberis, Augustin. op. imperf. c. Iulian. 3, 145. – Plur. saxa = felsige-, steinige Orte, Ligurum, Mart. 3, 82, 22. Eumen. grat. act. 6 extr. (wo Ggstz. humilitas, Niederung); vgl. Verg. georg. 2, 522. – 2) insbes.: a) Saxum (sacrum), der heilige Fels, die Stelle auf der Höhe des Aventin, wo Remus die Auspizien gesucht hatte, Cic. de dom. 136. Ov. fast. 5, 150. – b) der tarpejische Fels, Cic. ad Att. 14, 16, 1. Hor. sat. 1, 6, 39. Tac. ann. 2, 32 u. 4, 29 (vollst. saxum Tarpeium, Tac. ann. 6, 19; vgl. Tarpeius). – e) Saxa rubra, s. ruber. – B) der Stein, a) übh., der (große) Stein, der Felsstein, saxum silex, Kieselstein, Vitr. u. Liv.: in saxo sedere, Ov.: saxa iacĕre, Cic.: nunc tela nunc saxa ingerere, Liv.: ex spelunca saxum in crura incĭdisse, Cic. – Sprichw., s. sacer. – b) der Werkstein, zum Bauen, saxum quadratum, Quaderstein, Quader (kollektiv), Liv. u.a.: templa saxo structa, Verg. – zu Statuen usw., Steinblock, Marmorblock, non e saxo sculptus, Cic.: canis eodem fabricatus saxo, Ov.: saxo sollers nunc hominem ponere, Hor. – II) meton.: a) die steinerne Mauer, saxo lucum circumdedit alto, Ov. fast. 3, 431. – b) das steinerne Gebäude, perrumpere amat saxa, Hor. carm. 3, 16, 10. – III) übtr. eine Art der zimolischen Kreide (creta Cimolia), unsere Walkererde, weil sie in mächtigen Lagern vorkommt, Plin. 35, 196. – / Nbf. saxus, u. zwar Nomin. saxsus (so!), Corp. inscr. Lat. 10, 4431 u. Vok. saxe, Corp. inscr. Lat. 11, 137.


http://www.zeno.org/Georges-1913. 1806–1895.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • SAXUM — vide Saxa …   Hofmann J. Lexicon universale

  • SAXUM Adorationis — prohibetur Levit. c. 26. v. 1. Nefacite vobis ieola neque Saxum formatum ponite in terra vestra, ut incurvetis vos ante illud, Ubi formatum, additur, nempe in imaginem a liquam adorationi expositam. Vide Seldenum de Iure Nat. et Gent. iuxta… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • SAXUM Ferratum — castrum Piceni, versus Apenninum et limites Ducatus Urbinatis, iuxta Sentinum amnem, 25. milliar. a Fulginio in Boream, Fanum versus totidem. Sub Pontifice, Bartoli patria …   Hofmann J. Lexicon universale

  • SAXUM Rutilum — in Nemea, pro Taraxippo fuit, in ipso curriculi flexu, cuius fulgore equi non aliter concitabantur, quam si obiectis ignibus orta trepidatio fuisset, uti docet pausan. l. 10. At in iisdem ludis Statius Apollinem fingit, ut Polynicis equos… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Saxum volvere. — (Sisyphi) saxum volvere. См. Сизифа работа …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • Saxum Tarpeium — Sp Tarpėjaus uolà Ap Saxum Tarpeium lotyniškai L Romoje, C Italija …   Pasaulio vietovardžiai. Internetinė duomenų bazė

  • saxum — …   Useful english dictionary

  • Saxum volutum non obducitur musco. — См. Камень лежа мохом обростает …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • HERMANNI Saxum — vulgo Hermann seu Ehrenbreitstein, arx firmissima Germ. ad Rhen. in colle, opposita Confluentiis, ubi Mosella in Rhenum labitur, 8. leuc. a Moguntia in Cire. 10. a Coloia in Austr. sub Elect. Moguntino. Nota longâ obsidione, A. C. 1636 …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Assidua stilla saxum excavat. — См. Капля по капле и камень долбит …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • Satis diu hoc jam saxum volvo. — См. Сизифа работа …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”