supero

supero

supero, āvi, ātum, āre (super), I) intr. oben sein; dah. 1) hervorragen, hervorkommen, a) eig.: commodum radiosus ipse (al. sese) superabat ex mari, Plaut.: superant capite et cervicibus altis, Verg. – b) übtr.: α) als milit. t.t. die Oberhand haben, Sieger sein od. bleiben, obsiegen, virtute facile, Caes.: equitatu, Nep.: per biduum equestri proelio, Caes.: navibus, Auct. b. Alex.: non minus consilio quam gladio, Caes.: cum aliis partibus multitudo superaret Latinorum, die L. durch ihr Übergewicht siegten, Liv. – β) in anderen Beziehungen übtr., die Oberhand haben, obsiegen superat sententia Sabini, Caes.: superavit morbus, Plin. ep.: tantum superantibus malis, überwiegend waren, Liv.: totidem formā superante iuvencae, von überwiegender (unvergleichlicher) Schönheit, Verg. – γ) der Zahl nach überlegen sein, superante multitudine, Liv.: u. cum aliis partibus multitudo superaret Romanorum, Liv. – 2) übrig sein, d.i. a) überflüssig-, sehr häufig dasein, reichlich vorhanden sein, partem superare mendosum est, Cic.: de eo, quod ipsis superat, Cic.: divitiae superant, Sall.: cum otium superat, Liv. – b) übrig sein, übrig bleiben, noch vorhanden sein, quid superat? Hor.: si quod superaret pecuniae rettulisses, Cic.: quae Iugurthae superaverant, Sall.: quae humana superant, Sall. fr.: nihil ex raptis superabat, Liv.: aliquot horis die superante, Liv. – bes. (mit u. poet. ohne vitā) = am Leben bleiben od. sein, uter eonim vitā superavit, Caes.: superet coniunxne Crëusa? Verg.: superatne? et vescitur aurā? Verg.: m. Dat., überleben, captae superavimus urbi, Verg. Aen. 2, 643. – c) zuviel sein, quae Iugurthae fesso aut maioribus astricto superaverant, die (auszuführen) dem Jug. zuviel gewesen waren, Sall. Iug. 70, 2. – d) überwallen, victor superans animis, mit überwallendem Mute, Verg. Aen. 5, 473. – II) tr.: 1) über etw. kommen, -gehen, -fahren, -schwimmen, etw. überschreiten, übersteigen, summas ripas fluminis, vom Regenwasser, Caes.: Alpes, Liv.: montes, iuga, fossas, Verg.: regionem, Cic.: retia saltu, überspringen, Ov.: alqd ascensu, ersteigen, Verg. – dah. übtr.: a) übersteigen, überragen, turris superat fontis fastigium, Caes.: superant cacumina nubes, Ov.: alqd mensurā, Ov. – b) übersteigen = übertreffen, ne sumptus fructum superet, Varro r.r. 1, 53. – 2) vor etwas vorbeikommen, a) eig.: promunturium, Liv.: Euboeam, Nep.: insidias, Liv.: Musarum scopulos, Enn. fr. – b) übtr.: α) v. Tönen, über etw. hinausdringen, clamor superat inde castra hostium, Liv. 3, 28, 3. – β) etwas übertreffen, omnes in re, Cic.: alqm doctrinā, Cic.: omnes scelere, Liv.: ut (Piraei portus) ipsam urbem dignitate ae quiperaret, utilitate superaret, Nep. – γ) zuvorkommen, etsi non dubitabam, quin hanc epistulam multi nuntii, fama denique esset ipsa suā celeritate superatura, Cic. ad Q. fr. 1, 1 in. – δ) überwinden, überwältigen, αα) jmd. im Kampfe = besiegen, hostes, Plaut. u. Hirt. b.G.: alcis ductu hostes, Caes.: Mysios, Sall.: Mithridatem, Cic.: exercitus validissimos, Eutr.: clam ferro incautum, Verg.: bello Arvernos et Rutenos, Caes.: Asiam bello, Nep.: hostes proelio, Caes.: eas omnes copias a se uno proelio pulsas ac superatas esse, Caes.: Persas acie e suis esse superatos, Curt.: superati virtute illius, Curt. ββ) – überwinden, überwältigen, über etw. obsiegen, die Oberhand behalten, alqm dolis, Plaut.: alqm donis, besänftigen, Verg.: morbus haud saepe quemquam superat, Sall.: quorum fletu et desperatione superatus (erweicht), Eutr. – lebl. Objj., bes. Zustände, casus omnes, Verg.: haec omnia (näml. Kälte, Stürme usw.), Caes.: vim tempestatis labore et perseverantiā, Caes.: si vera et honesta flagitium superaverit, Sall. fr.: falsa vita moresque mei superant, widerlegen schlagend, Sall.: iniurias fortunae facile veterum philosophorum praeceptis, Cic.


http://www.zeno.org/Georges-1913. 1806–1895.

Игры ⚽ Поможем сделать НИР

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • supero (1) — {{hw}}{{supero (1)}{{/hw}}A agg. (lett.) Posto nella parte più alta: gli dei superi. B s. m.  al pl. Nella mitologia greco romana, dei del cielo, opposti agli Inferi. supero (2) {{hw}}{{supero (2)}{{/hw}}s. m. Avanzo, eccedenza …   Enciclopedia di italiano

  • súpero — adj. 1. Superior, que está de cima. 2.  [Botânica] Diz se do ovário colocado acima da corola ou do perianto, livre de aderência com as outras peças florais (em oposição a ínfero) …   Dicionário da Língua Portuguesa

  • súpero- — pref. Elemento que significa que está superior.   ‣ Etimologia: latim superus, a, um, que está em cima, alto, superior   • Nota: Não é acentuado nem seguido de hífen (ex.: superoanterior, superoposterior). Quando seguido de r ou s, a consoante é… …   Dicionário da Língua Portuguesa

  • súpero — súpero, ra (Del lat. supĕrus). adj. Bot. Se dice del tipo de ovario vegetal que se desarrolla por encima del cáliz, como el tomate y otras solanáceas …   Diccionario de la lengua española

  • súpero — ► adjetivo BOTÁNICA Se aplica al ovario que se desarrolla por encima del cáliz de la flor: ■ el tomate tiene la flor súpera. * * * súpero (del lat. «supĕrus») adj. Bot. Se aplica al ovario de las fanerógamas que está situado encima del cáliz. * * …   Enciclopedia Universal

  • supero — supero1 / supero/ agg. [dal lat. supĕrus ], lett. [che sta sopra] ▶◀ e ◀▶ [➨ superiore agg. (1)].   supero2 s.m. [der. di superare ], non com. [ciò che avanza, che eccede] ▶◀ avanzo, eccedente, eccedenza, (burocr.) esubero, sopravanzo, (non com.) …   Enciclopedia Italiana

  • súpero — {{#}}{{LM S36784}}{{〓}} {{[}}súpero{{]}}, {{[}}súpera{{]}} ‹sú·pe·ro, ra› {{《}}▍ adj.{{》}} {{♂}}En botánica, referido al ovario de las plantas fanerógamas,{{♀}} que se desarrolla por encima del cáliz. {{★}}{{\}}ETIMOLOGÍA:{{/}} Del latín superus… …   Diccionario de uso del español actual con sinónimos y antónimos

  • súpero-anterior — |ô| adj. 2 g. Situado superiormente e na parte anterior.   ♦ Grafia no Brasil: superoanterior …   Dicionário da Língua Portuguesa

  • súpero-posterior — |ô| adj. 2 g. Situado superiormente e na parte posterior.   ♦ Grafia no Brasil: superoposterior …   Dicionário da Língua Portuguesa

  • supero- — ► prefijo Componente de palabra que significa superior: ■ superolateral. * * * ► Prefijo procedente de superior …   Enciclopedia Universal

  • supero — 1sù·pe·ro s.m. CO eccedenza, sopravanzo {{line}} {{/line}} DATA: 1853. ETIMO: der. di superare. 2sù·pe·ro agg. 1. BU che è posto in alto, superiore Contrari: infero. 2. LE del cielo, celeste: o iddii profondi, richiamate l esule triste,… …   Dizionario italiano

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”